TÊT ĐẾN RẰM RỒI

Mỗi năm đến tết lại bâng khuâng...

Năm nay nhẽ hẻo. Các con, các cháu tất bật, xoay xở từ công việc cho đến mọi thứ. Ai cũng bảo năm nay khó khăn hơn năm ngoái.

Kệ thôi! Mình đã quá tuổi xưa nay hiếm. Chả làm được gì và chả biết nghĩ gì. Chỉ trông mong cuộc đời này bình an, nhân bản và khỏe...

Ngồi đồng nhìn ra đường, đã thấy lác đác người chở hoa, chở mai cho cái tết lẫn trong dòng người đang hối hả với thời gian.

Nhìn dòng người, nhớ nhà thơ Đoàn Văn Cừ quá, bởi ông đã từng viết cho ngày xưa của chúng tôi:

Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi
Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh
Trên con đường viền trắng mép đồi xanh
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc
Những thằng cu áo đỏ chạy lon ton
Vài cụ già chống gậy bước lom khom
Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ
Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ ...

Nhà thơ kể tả mà như vẽ ra trước mặt tôi một quang cảnh rất Tết xưa. Bồi hồi!

Tài tình quá đi! Có cần gì phải cao siêu khác lạ! cuộc đời ngoài sự trồng tỉa, hái lượm và săn bắt chỉ còn cho đi và nhận lại, bán đi và mua về...! Năm tháng chất chồng, những gì còn sót lại của nhân gian kia chính là Văn Hóa. Ngày xưa là thế đó!

Gần nửa đời công tác, tôi như một số bạn loay hoay lý giải xem mình đang Nghỉ Tết, đang Ăn Tết hay Chơi Tết??

Ngày xưa...người già hô hét bọn trẻ trên muối vào gạo, đậu để góp vài cặp bánh chưng.

Có gốc nhãn củi để dành mãi đến địp này đun nấu

Nói cho ngay, ngày xưa ấy, tôi chỉ mong Tết để có miếng thịt gà da vàng ruộm lăn tăn mấy mảnh lá chanh thơm se họng, ngậy đậm hàm.

Còn bây giờ! nhắc đến gà thì ai cũng thờ ơ. Có đưa còn dọa H5N1. Nhẽ mất hứng cái thú đi Hóc Môn, Bà Điểm mua gà thịt thơm về. Mà ôi! Con gà xứ Bà Điểm thịt vàng ươm, dưới da có lớp mỡ mỏng thơm đến gì đâu kìa!

Chơi Tết? Ngày xưa ra vườn chặt đôi cành đào, mận. Chặt cây mía bầu thân riệu và trưng bày cho khi thế. Rồi năm tháng bôn ba xứ người tôi nặng tình với Mai vàng. Nghèo đến mấy, cũng cần một nhành mai. Thằng con trai tôi giọng Nam nói tiếng Bắc:” Trời ơi! Mai nhà mình bay VÀNG cả trời chiều!

Mồng Một, mình có kế hoạch cùng câu mở hàng đầu năm tại Hồ D D với bác Hồ Văn Hán. Chỉ đơn giản thế nhưng kế hoạch lên chi tiết từ trong gia đình. Thông báo cho bọn trẻ đứa nào ghé về chúc tết thì toàn bộ trước 11 giờ. 11giờ 30 chính Ngọ là tao phải đi vui chơi giải trí rồi! Dăm cú điện thoại với lời ngần ấy vào tổ hợp khiến bà cháu mặt trợn đã như Trương Phi. Trợn là có lý vì quơ ta thì mình chưa có tờ trình, mùng một cá mang về ai sát sinh? Ai ăn cho??? Cũng may, mình là người giàu kiên trì coi vợ là thủ trưởng chứ không thì trưa mồng một dễ gì khoác túi ra đi. Ngẫm lại, thấy bác Hán hạnh phúc vô cùng. Rồi bác Linh Ngân, bác Đỗ Bằng, bác Đình Bảo... hạnh phúc vô cùng bởi các bác có máy giặt đam mê câu kéo!

Còn tôi, đã từng xanh mặt khi bà Nội Tậu bây giò hăm dọa rằng:” Ông phải ăn hết những gì đã câu được!”. Máy giặt thì toàn vứt văng áo quần của mình ra không giặt, không quay (!) Nhẽ đâu thế?

----

Thế là: ăn Tết, Chơi Tết, Nghỉ Tết...đều không phù hợp với khung cảnh mình. Không lẽ, nói quách một câu: ước gì không có Tết! hay là: Nói thật một câu: Tết chỉ thích cho trẻ con và mấy ông Sếp. (vì họ có quà, có lì xì).

Bây giờ quay qua chúc Tết; biết chúc thế nào nhỉ? Có có bao nhiêu cách chúc tết??

Thời bây giờ lục từ điển, tìm tích xưa dễ quá (có điều, chính xác thế nào thì phải xem lại).

Ngày xưa các cụ chúc làm nhà to như cái đình.

Tôi vẫn thấy hài lòng bởi cái câu:” một ngày tựa mạn thuyền Rồng, còn hơn muôn kiếp nằm trong thuyền chài” vẫn là tâm đắc!

Về sức khoẻ, chúc nhau câu dồi dào, chân cứng đá mềm...nghe nó thành ngữ làm sao.Về tiền tài, chúc câu đại phát cũng chung chung quá; về hạnh phúc thì xưa nay chúc chả ví von với ai nghe cứ cổ cổ thế nào ấy.

Hay là chúc kiểu mới: ý chí kiên định như huấn luyện viên tuyển quốc gia, sắc đẹp và thành đạt như kình ngư Ánh Viên, tiền nhiều như Lê Đức Thọ, hạnh phúc như chị Lê Vân (ước gì sách câu cá của mình bán chạy như như cái hồi ký than cha phiền mẹ của chị này)

Khi tôi viết đến đây thì một ông hàng xóm ngó vào bảo:” Bác lại cay cú với đời rồi a! bác chả bao giờ chịu ngó cái ti vi nên lạc hậu rồi (suốt ngày ngồi câu đêm ngoài sông, hồ có lúc nào nghe thời sự??; bác phải chúc bạn bè được xuất hiện nhiều trên ti vi Việt Nam như Tổng thống Trump; ấn tượng như bác Lưu Bình Nhưỡng, đẹp giai như bác Chính trận chung kết Việt Trì này đá chính. Có duyên như bạn Bình Com đeo chùm chìa lủng lẳng to hơn ấm chén, tay cầm kiếm muốn rượt vãi tỹ nhân viên đô thị Môi trường!...

Đang ngồi vơ vẩn thì mấy Hiu Vẩu ghé sang. Lại tốn ấm trà. Thôi thì còn thấy nhau, còn chuyện đời là ...bất hủ.

Đề tài năm nay là...câu đối Tết. Ông Sáng cấm tiệt không cho nhắc đến Nhất Lộc Phát mất vui (văn bản 168 xử lý vi phạm giao thông)

Nhẽ nên thế. Đời khối chuyện. Quan trọng gì chứ. Thằng nớ rút kiếm chém nhân viên Dô thị. Thằng kia đi tìm bố trên cao tốc. Thằng nớ xuân này có bánh chưng chùa... Kệ!

Ông Tâm nói trước câu thầy Trứ:

Chiều ba mươi, nợ hỏi tít mù, co cẳng đạp thằng Bần ra cửa.

Sáng mồng một, rượu say tuý luý, giơ tay bồng ông Phúc vào nhà.

Rồi ước ao:

Có là bao, ba vạn sáu ngàn ngày, được trăm cái Tết
Ước gì nhỉ, một năm mười hai tháng, cả bốn mùa xuân

Ông Doan hôm nay lên giọng: Các ông toàn Ziệc Lam. Tôi thì cứ phải sưu tầm nho nhe tý cho nó xốm. Đọc nhé:

Gia đình hòa dẫn xuân phong mãn

Diên kí quang đăng thọ diện cao

(Nhà đầu ấm gió xuân phơi phới

Tiếc mừng vui sao thọ ngời ngời)

Và:

Thiên tăng tuế nguyệt, niên tăng thọ

Xuân mãn càn khôn, phúc mãn đường

(Trời thêm năm tháng, tuổi thêm thọ

Xuân khắp đất trời, phúc khắp nhà)

Và:

Xuân đáo khách phòng xung hỷ khí

Hoa khai tương điếm phức hương phong

(Phòng khách xuân sang đầy vẻ đẹp

Cửa hàng hoa nở nức mùi hương)

Và:

Kim ngọc mãn đường tích thiên tứ

Lợi lộ hanh thông vạn đại xương

(Vàng ngọc đầy nhà là do thụ hưởng được ơn của trời

Con đường lợi lộc có tốt đẹp là do gia tộc: muôn đời làm điều tốt)

Thôi thôi! Lắm và thế rồi... Lắm chuyện. Bọn trẻ giờ từ ngữ nó đơn giản, thực tiễn chứ không kề rề cà rà như các ông. Để tôi...-Ông Hiu A vào nhời mở máy:

Chồng lên chồng xuống, lên xuống gì cũng bị chồng lên
Tình thật tình hư, có thật hư mới là tình thật

Và:

Anh nông dân, sinh tuổi dần, lớn dần dần, đeo máy ảnh

Chú mục đồng, đẻ năm tí, bé tí tí, mặc xà rông.

Còn nói về chị em nè:

Em đài các lòng cũng thoa son phấn
Đôi bàn chân kiêu ngạo dẫm lên thơ ....

Cái Lày thì mượn lời Uy Viễn tướng công tặng bọn hiu nghèo :

Tri túc tiện túc, đãi túc, hà thời túc,
Tri nhàn tiện nhàn, đãi nhàn, hà thời nhàn ?

Có nghĩa là:
Biết đủ là đủ, đợi cho đủ thì bao giờ mới đủ. Biết nhàn là nhàn, đợi cho nhàn thì bao giờ mới nhàn ?

Bạn câu gửi viếng nhau lúc mất:

Khi nghe tin anh mất, tôi có gửi vào viếng anh một đôi câu đối:

Anh tên là Lý, dạ thì tình, đất Bắc anh đi, xa vẫn nhớ;

Bạn tuổi tuy già, lòng vẫn trẻ, trời Nam anh khuất, vắng càng thương.

Lúc còn khỏe từng giỡn nhau:

Câu thì ít, nhậu thì nhiều, hồ bán vé buông cần, cười rang rảng

Tuổi chưa già, tình đã cạn, rạch thiên nhiên chích điện, khóc như ri!

Bây giờ thì:

Không ăn không tiêu thì cũng Cầu Biêu rẽ trái
Không ca không hát thì cũng Giáp Bát rẽ phải
Xe đưa xe rước thì cũng Thanh Tước là cùng
Phấn đấu tột cùng thì cũng một vùng Mai Dịch!

Thôi hiu vẩu chuyện lắm rồi lại bùn. Ông VietHoa chép nối bài thơ Tét của bác Đoàn Văn Cừ nhé:

...

Người mua bán ra vào đầy cổng chợ
Con trâu đứng vờ dim hai mắt ngủ
Để lắng nghe người khách nói bô bô
Anh hàng tranh kĩu kịt quảy đôi bồ
Tìm đến chỗ đông người ngồi dở bán
Một thày khóa gò lưng trên cánh phản
Tay mài nghiên hý hoáy viết thơ xuân
Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm
Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ
Bà cụ lão bán hàng bên miếu cổ
Nước thời gian gội tóc trắng phau phau
Chú hoa man đầu chít chiếc khăn nâu,
Ngồi xếp lại đống vàng trên mặt chiếu
Áo cụ lý bị người chen lấn kéo
Khăn trên đầu đương chít cũng bung ra
Lũ trẻ con mải ngắm bức tranh gà
Quên cả chị bên đường đang đứng gọi
Mấy cô gái ôm nhau cười rũ rượi
Cạnh anh chàng bán pháo dưới cây đa
Những mẹt cau đỏ chót tựa son pha
Thúng gạo nếp đong đầy như núi tuyết
Con gà trống mào thâm như cục tiết
Một người qua cầm cẳng dốc lên xem.