Câu cá với Anh Hùng Hồ Vai

Nhà của Anh Hùng Hồ Vai so với các Anh Hùng khác ở A Lưới cũng không “hoành tráng” hơn bao nhiêu. Nhưng cái chúng tôi tâm đắc với ông ở đây là cái địa thế rất chi là…phong thủy của ngôi nhà bởi Huyền Vũ, Chu Tước thật đẹp.

Ngay gần lối vào, một bộ bàn ghế ngoài trời lịch sự như thể một bình phong cho khách nghỉ dừng chân ngắm toàn bộ khu vườn với nhiều loài cây mà tôi …không biết gọi tên như thế nào vì cái từ điển thực vật kém cỏi của mình

Khi chúng tôi tới, bà thím bảo ông đang…câu cá. Thiệt tình, chạm đúng vào cái niềm đam mê đày đọa của chúng tôi. Ngay lập tức, chúng tôi theo triền dốc băng xuống dãy hồ và phát hiện ông cụ đang giương cần ung dung như La Hán chùa Tây Phương!

Nhìn trong giỏ cá của ông thì giời ơi! Rô phi sao mà đẫy đà như rứa? Nó to như cái dép bọt (tông) Lào, đen hum như màu con chàng bạng. Hai chú trạch lấu loách ngoách như chỉ muốn vượt ra ngoài. Bác câu bằng mồi gì đó ạ? Mồi sắn chứ mồi gì! A! Mai chúng cháu nói anh Thọ Dũng gửi cho bác vài bịch mồi bột thứ thiệt câu cho nhạy hén? Thôi khỏi! các chú đừng bày vẽ. Làm vậy hư bọn cá dưới kia hết đó. Cánh dân câu các chú cưng chiều bọn cá quá…

Chúng tôi cùng nhập cuộc câu với bác, nhưng hình như cá bác nuôi thì bác câu chứ anh em chúng tôi hôm nay không có của…cờ bạc đãi tay mới!

Bà thím tâm lý trải cho chúng tôi chiếc chiếu cạp điều. Mấy chú cháu cùng ngồi và ông ôn lại những tháng ngày oanh liệt và những kỷ niệm vui buồn:

“…Tôi năm nay 72 tuổi- Người Anh Hùng đầu tiên của dân tộc Pa Co chầm chậm kể: năm 1958, tôi vào du kích, làm liên lạc ngay tại làng, chuyên dẫn bộ đội vào Nam theo từng trạm. Năm 1962 giữ chức xã đội trưởng, chiến đấu du kích. Năm 1964 nhập ngũ. Tháng 12/1964 tại Đại hội Anh hùng chiến sĩ thi đua lần thứ Nhất tổ chức tại Tây Ninh. Tôi còn nhớ lần đấy có 32 đại biểu. Người dân tộc có 2 vị đó là tôi và anh Pi Năng Tắc. Ngay sau đó, chúng tôi được về dự Đại hội Anh hùng chiến sĩ thi đua toàn quốc. Được gặp Trung ương, gặp Bác Hồ.

Sau này, Ông Hồ Vai còn tiếp tục được gặp Bác Hồ 4 lần nữa. Ông kể lại là người Pa Co ngày trước chỉ có tên, không có họ. Gặp Bác Hồ, ông được Bác đặt họ cho là Hồ Đức Vai.

Có rất nhiều trận đánh nhớ đời của ông. Ví dụ như trận năm 1964, ông là xã đội trưởng. Lần ấy ông mai phục địch ở núi A Sờ, nhưng lại lên cơn sốt rét rừng. Khi đội hình địch hành quân qua, ông nghiến răng dùng tiểu liên quét liên hồi, nhưng không trúng ai. Địch phản công tràn lên, ông nhảy xuống khe lẫn tránh, địch sau khi tràn lên không tìm ra du kích và tiếp tục đi vào làng. Lợi dụng mưa, ông mặc áo mưa giống địch nhập vào đội hình địch. Đi được một đoạn dài, Hồ Vai tách đội hình đi trước chiếm lấy điểm cao. Địch lên cách 5 m, ông quay lại bóp cò. Đạn lia xối xả. Lúc đó địch như bó tay lúng túng vì chúng hành quân theo hàng lối, nếu xả súng trực diện thì thương vong đầu tiên sẽ là đồng bọn. Chúng nằm bất động. Hồ Vai cũng lặng lẽ rút lui. Địch chôn xác rồi quay lại, chấm dứt một trận càn của chúng vào làng.

Trận đánh chia lửa kết hợp với người cháu ruột là Anh Hùng Kan Lịch cũng là một trận ông không bao giờ quên: Sau khi biết tin địch sẽ có trận càn lớn, 3 ngày 3 đêm, 12 anh em phục sẵn. Hết lương thực, nhiều người quá đói bụng nên định “bỏ súng”. Kan Lịch một mực quyết tâm: thiếu đói, thiếu khát, đổ máu cũng phải đánh nhưng bằng mọi cách để có “cái vào bụng”. Thừa cơ địch ở các đồn đi bàn chuyện trận càn sắp tới, tất cả anh em ập vào lấy hết lương thực cho người mang về rồi bàn phương án chiến đấu. Khi địch trở về, tất cả các chốt xả đạn, bất ngờ nên thương vong phía quân địch trong trận này rất lớn.

Trên tường nhà của Anh Hùng Hồ Vai treo đầy huân, huy chương. Ông bảo: mình được có 12 cái huân chương thôi. À, nhớ đã: Huân chương Quân công hạng Nhất có 1 cái, HC Chiến công hạng Nhất 2 cái, hạng Nhì vài cái và Huân chương Độc lập hạng 3 là 1 cái… Còn bằng khen và giấy khen thì không nhớ hết đâu …

Dù về hưu đã lâu, nhưng Anh Hùng Hồ Vai vẫn tích cực tham gia tuyên truyền, phát động bà con dân bản hăng hái tham gia lao động ản xuất, bám bản làng, trồng tỉa và nhất là ông rất quan tâm đến sự nghiệp giáo dục cho con em đồng bào dân tộc. Khi nghe tin Tổng công ty dầu PV OIL xây dựng trường tiểu học Hồng Thượng ông vui lắm. Ngồi dự lễ khởi công, nhìn Ban lãnh đạo công ty xăng dầu Thừa Thiên Huế lên trao học bổng Ước mơ nhỏ cho 20 em học sinh của trường Hồng Thượng mà lòng thật xúc động. Hôm nay, ngồi với phóng viên Ước mơ nhỏ và Năng Lượng Mới, ông tâm sự:

“ Mình đã làm Chủ tịch Quỹ Bảo trợ Trẻ em huyện A Lưới, mình đến với từng số phận, những nạn nhân chất độc da cam, những người có hoàn cảnh đặc biệt. Các cháu bất hạnh bởi di chứng chiến tranh. Các cháu phải hứng chịu nỗi đau chiến tranh. Chúng ta phải chia sẽ, phải đồng lòng, giúp các cháu hoà nhập với cộng đồng là trách nhiệm của xã hội”. Mình rất quan tâm đến Dự án Khu Kinh tế – Quốc phòng A So vì khi dự án hoàn thành sẽ thay đổi hoàn toàn đời sống và bộ mặt của A Lưới. Các vấn đề như an sinh xã hội, chăm sóc cộng đồng cũng sẽ được quan tâm hơn nhiều; Từ hệ thống thủy lợi tưới tiêu cho đến việc xây dựng trại cây giống, bò giống, xây dựng chợ A So, mở đường lên A Đớt; đường A So-Con Tơm, trồng rừng phòng hộ…sẽ giúp cho A Lưới thoát nghèo”.

Anh Hùng Hồ Vai gửi lời cảm ơn tới Uocmonho đã phụng dưỡng hàng tháng cho ông và gia đình. Ông tâm sự là sẽ dành dụm tiền phụng dưỡng và những thu hoạch tiết kiệm trong vườn rẫy để phòng khi đau ốm, vết thương tái phát và góp phần vào giúp đỡ con cháu học hành…

Để đánh dấu kỷ niệm, Anh Hùng Hồ Vai cho chúng tôi chụp chung một tấm ảnh cùng câu cá với nhau bên hồ. Chỉ là một tấm ảnh kỷ niệm với cá nhân. Với người viết bài này thật đáng trân trọng. Thiết nghĩ cũng cần chia sẻ bởi vì: chụp ảnh cùng nhau là chuyện cực kỳ đơn giản. Nhưng để làm sao hành quân từ Sài Gòn xa xôi, vượt lên Trường Sơn để mà ngồi câu cá, chụp ảnh cùng người mình mến một thì không phải lúc nào cũng sẵn thời gian và điều kiện đi lại.

Có lẽ, nó hiếm hoi ở cái chỗ đó…